Türkiye Matematiksel ve Coğrafik konumu bakımından
dünyanın en önemli noktasında bulunması ve üç kıtayı birbirine bağlayan
özelliği, yeraltı ve yerüstü zenginlikleri nedeniyle yabancıların iştahını
kabartmaktadır.
Bunlardan
Yeraltı servetlerimiz hakkında bilgi verecek olursak;Türkiye, madenler bakımından zengin bir ülkedir.
Ayrıca bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır. Türkiye’deki
madenlerinin tamamı henüz belirlenmemiştir. Her yıl yeni maden yataklarının
bulunması bunun kanıtıdır. Dünya da Ticareti yapılan 90 Maden’in 77’ si Türkiyede bulunmaktadır. Türkiye’de bulunan bazı önemli
,Madenler şöyledir:
Taş kömürü Yurdumuzda tüketilen enerji
kaynakları arasında taş kömürünün önemli bir yeri vardır. Bir milyon tonu aşan
rezervi vardır. Ayrıca demir-çelik ve kimya sanayilerinin önemli ham
maddesidir. Başlıca taş kömürü yataklarımız; Zonguldak ve çevresindedir. Burası
Türkiye'nin tek maden kömürü havzasıdır. Fransa ve Almanya bugünkü kalkınmışlık
seviyesine gelmesini taşkömürüne borçludur.
Linyit: Türkiye’de 12,3 milyar ton linyit kömürü bulunmaktadır. Kalorisi düşüktür.En zengin enerji
kaynağıdır. III. zamanda oluşmuştur. En çok elektrik enerjisi linyit ile
çalışan termik santrallerden elde edilir. Çıkarılan yerler: Kütahya (Tunçbilek,
Değirmisaz, Tavşanlı, Seyitömer), Muğla (Yatağan), Manisa (Soma), K.Maraş(Afşin-Elbistan
), Amasya (Çeltek), Ankara (Çayırhan) ve Çanakkale (Çan)’dır.
Uranyum ve
Toryum: Nükleer enerji
kaynağıdır.MTA’nın belirlediğine göre ülkemiz uranyum yönünden zengindir.Manisa-Gördes’te
TORYUM, Aydın-Söke, Yozgat-Sorgun,
Giresun ve Rize’de ise URANYUM
çıkartılır Toryum madeninin %64 ü ( Dünya rezervinin )Ülkemizde bulunmaktadır
Bor
Mineralleri: Ülkemiz, bor rezervi
bakımından, Dünya’nın en zengin yataklarına sahiptir. Dünya Rezrvinin %72 si ülkemizde bulunmaktadır.Bu nedenle, bor madeninin çoğu ihraç edilmektedir. Bor
madeninden elde edilen boraks ve asit borik nükleer alanda, jet ve roket
yakıtında katkı maddesi olarak, ayrıca sabun, tekstil, cam, kâğıt sanayi, vb
alanlarda kullanılır. Bor mineralleri Balıkesir, Susurluk, Bigadiç çevresi ile
Kütahya, Emet ve Eskişehir çevresinde çıkarılır. Çıkarılan mineraller Bandırma’daki tesislerde işlenir.
Petrol:
Ülkemizde ilk petrol 1940 yılında Raman’da bulunmuştur. Petrol üretimimiz
tüketimimizin sadece %25’ini karşılamaktadır. Geri kalan kısmını dışardan
karşılamaktayız. Günümüzde önemli bir enerji kaynağı olan petrol, aynı zamanda
kimya sanayisinin de ham maddesidir. Mevcut petrol yataklarımız daha çok
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Batman, Siirt, Diyarbakır, Adıyaman, Şanlı Urfa
ve Mardin'de de petrol yatakları vardır.
En fazla ithalatta
bulunduğumuz ülkeler İran, Irak, Arabistan, ABD, Rusya ve Venezüella’dır. En
fazla petrol üreten ülkeler: Orta Doğu Ülkeleri, Orta Asya Ülkeleri, ABD, Çin,
İngiltere, Kanada ve Meksika’dır.
Mermer:
Heykel yapımında, inşaat işleri ve süslemede kullanılır. Ülkemiz mermer
bakımından zengindir. Ülkemizde13,9 milyar ton mermer cevheri bulunmaktadır Afyon, Kütahya, Marmara Adaları, Kırşehir, Tokat,
Bitlis ve İzmir’de çıkarılır.
Wolfram: Sert olduğu için özel sanayi çeliği olarak
kullanılır. Demiryolu, iş makineleri, uçak, gemi ve uzay araçları yapımında
kullanılır. En fazla Bursa (Uludağ), Kırıkkale (Keskin), Elazığ (Keban) ve
Niğde’de çıkartılır.
Nikel:
Sanayide demir, bakır, alüminyum ile alaşım yapımında kullanılır.Tuzlu suya
dayanıklıdır.Bu nedenle gemi yapımında kullanılır.Ülkemizde Manisa ve
Turgutlu’da çıkarılır.
Kurşun-Çinko: İkisi karışık halde bulunur.Silah sanayi ve paslanmaz
metal üretiminde kullanılır.En fazla Giresun, Sivas, İzmir, Kayseri ve
Elazığ’da (Keban) çıkarılır
Manganez:
Çeliğin sertleştirilmesinde kullanılır.Ray ve karayolu araçları, köprülerin
yapımında kullanılır.En fazla Uşak, Afyon, Burdur, Muğla, Artvin, Adana, Antep,
Sivas, Erzincan ve Trabzon’da çıkarılır.
Tuz:
Kayalardan, göl ve deniz gibi durgun sulardan elde edilir.Tuz üretiminin %30’u
Tuz Gölü’nden, %10’u kayalardan, geri kalanı da İzmir Çamaltı Tuzlası’ndan elde
edilir
Demir:
Sanayinin en önemli madenidir.Türkiye’de çıkarılan demir madeni, Ereğli,
Karabük ve İskenderun Demir Çelik Fabrikası’nda işlenir.Demir madeni çıkarılan
yerler: Malatya çevresi (Hekimhan, Divriği, Çetinkaya), İç Anadolu’da (Kayseri,
Sivas), Akdeniz’de (Adana-Saimbeyli, Hatay), ayrıca Edremit, Eymir, Doğu
Karadeniz’de (Fundacık) çıkarılır
Bakır: Elektrik ve elektronik sanayinin hammaddesidir. Bir
kısmı ihraç edilir. Çıkarılan yerler: Kastamonu (Küre), Artvin (Murgul),
Elazığ’da (Ergani) çok miktarda çıkarılmaktadır.Bakırlar Samsun, Murgul ve
Ergani’de işlenmektedir.Dünyada ise Türkiye, ABD, Rusya ve Şili önde gelir.
Altın: Süs ve ziynet eşyası
yapımında kullanılan altın, eskiden para olarak kullanılmaktaydı. Çıkarılan
yerler: Antakya, Niğde, Balıkesir, Kütahya, Bursa, İzmir ve çevresidir. Dünyada
ise Yeni Gine’de çıkartılır.
Alüminyum
(Boksit): Otomobil ve uçak sanayinde, inşaat sektöründe, mutfak eşyalarının
yapımında ve elektrikli araçlarda kullanılmaktadır. Çıkarılan yerler: Konya
(Seydişehir), İskenderun, Muğla (Milas), Gaziantep (Islahiye), Antalya ve
Adıyaman’dır
Görüldüğü gibi, Türkiye’nin iç ve diş borcunun tamamını onlarca
kez ödeyebileceği servetleri yeraltında
yatmaktadır Türkiye; dünyanın en zengin ülkeleri arasına
girebilecek yeraltı ve yerüstü zenginliklerine sahip olduğu halde, varlık
içinde yokluk çekmektedir.Yabancılara el açar durumda kalmamalı, atalarımızın
bıyık büktüklerine boyun bükmemeliyiz. Ülkemiz
madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın
gereksinimine yönelik değildir. Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde
dışarı satılmaktadır Madenleri yabancılara vermek yerine kendimiz
işletmeli, kendimiz üretmeliyiz. Ülkemizin kaynaklarını ülkemizin ve
milletimizin hizmetine sunmalıyız.